“شهر انسان‌محور” طرحی که روی کاغذ مانده!
شهر اصولا محل تبادل کالاهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است، شهر بدون مردم معنی نخواهد داشت. شهر عاری از فضاهای حضور مردم، شهری بی روح و خسته کننده خواهد بود. اصولا فضاهای شهری جایی هستند که جان شهر در آن جاری می شود.
طاهر خبر_پدرام رضایی کلانتری، رئیس هیات مدیره بنیاد بتن کاسپین| شهرهایی که در حافظه تاریخی ملت‌ها به‌عنوان شهرهای دلنشین از آن‌ها یاد شود، حتما آنچه که باعث دلنشینی می‌شود فضاهای شهری است، فضاهایی پر از حضور مردم است.
مردمی که با خود شادمانی، نشاط، تحرک، صمیمیت، انسجام و یکپارچگی می‌آورد. شهر انسان محور شهری است که فضای مناسب برای حضور مردم را فراهم کرده باشد، فضایی برای حرکت پیاده و رسیدن از محل زندگی به محل کار و برعکس.
شهری برای حضور دائم در فضاهای شهری برای همه اقشار و همه سنین بنابراین شهر انسان‌محور شهری است که بتواند چنین فضاهایی را برای مردم فراهم کند.
شهر انسان محور شهری‌‌ست برای همه یعنی شهری برای همه گروه‌های سنی، برای همه افرادی که دوست دارند در فضاهای شهری حضور داشته باشند.
بحران‌های امروز شهرها به عقیده بسیاری از صاحب‌نظران علوم شهر، ناشی از فراموش کردن انسان و نقش والای او در فرآیندها و روندهای شهری است، تبعات توجه نداشتن به شهروندان یک شهر در ابعاد گسترده خودش را نشان می‌دهد؛ به نحوی که امروزه شهر دوستدار کودک، دوستدار بانوان، دوستدار سالمندان و شهر دوستدار انسان یا شهر انسان‌محور مطرح است.
در شهر انسان‌محور، قرار است انسان مبنا و اساس توسعه شهر باشد تا با دخیل کردن او در روندها به بسیاری از بحران‌های شهری خاتمه داده شود یا شدت این بحران‌ها رو به کاهش رود.
رفتارهای انسان‌ها در قالب نظام اجتماعی و اقتصادی شکل می‌گیرد؛ لذا توجه به شهر با دیدگاه انسان‌مدار به معنای شناخت کامل این نظام، نحوه تغییر آن در گذر زمان و برنامه‌ریزی برای اصلاح آن است که باید به صورت سیستماتیک دیده شود تا بتوان برنامه‌ریزی دقیقی روی آن انجام داد.
شهرسازی انسان گرا یک مفهوم و تفکر در برنامه ریزی، ساخت و مدیریت شهرها است که از انسان در برابر غلبه ماشین حمایت می‌کند و خوشبختانه روز به روز بر طرفداران این جریان فکری افزوده می‌شود گرچه وضعیت شهرهای ایران نشان می‌دهد هنوز راه زیادی تا رسیدن به نقطه مطلوب وجود دارد.
مدیریت‌های شهری در شهرهای ما هنوز عمدتاً در دست ناآشنایان در حوزه‌های شهری است و از سیاست ورزی شهری و حکمروایی تاحدودی به دور است به همین دلیل موضوعاتی مانند شهر انسان محور و نظایر آن اکنون به شعاری بدل می‌شود که گوینده اش اطلاع چندانی از مبانی آن و مقدماتش ندارد و در نهایت در رویه اجرا نتیجه بخش نیست.
زمانی که پیاده روهای شما از کمترین استانداردها برخوردار نیستند، با ایجاد یک پیاده راه به هر کیفیتی نمی‌توانید مدعی انسان محوری رویکردها باشید. زمانی که در همه پروژه‌های حمل و نقل شما، ماشین شخصی مقدم بر وسایل حمل و نقل عمومی یا پیاده و دوچرخه است صحبت از انسان محوری با یک پروژه پیاده راه مضحک است.
انسان گرایی یعنی انسانی ساختن مقیاس پروژه‌ها، هدف نهایی از علم شهرسازی ایجاد آرامش و آسایش انسان است؛ چنین هدفی، نیازمند حفظ و تقویت یا ایجاد فضاهای انسانی در حوزه فضاهای زیستی انسان در شهر بوده که بعد معنوی و روح انسانی وی را در حضور در مکان‌ها، برآورده کردن در نیازها، دسترسی‌ها، مشاهده نمادها و تعاملات با دیگر انسان‌ها تقویت کند. این حوزه، کوچه و محله، پیاده رو و خیابان، فلکه و میدان و پارک و همچنین حوزه‌های نیمه خصوصی، ادارات، مال‌ها و پاساژها را هم مشمول خود می‌کند.
احداث پارک‌های موضوعی برای کودکان، سالمندان و مناسب‌سازی محیط برای معلولان و جانبازان، ایمن‌سازی معابر شهری و محیط‌های عمومی، تأمین روشنایی معابر و پارک‌ها و … از جمله اقدامات لازم جهت اجرای مفاهیم انسان‌محور در سطح شهر هستند که باید با توجه به منابع موجود و توجه به مسائل زیست محیطی برای ایجاد یک شهر انسان محور مدنظر قرار گیرد.