از شایعه تا واقعیت: فراز و نشیب‌های پروژه پتروشیمی میانکاله
پروژه پتروشیمی میانکاله از زمان مطرح شدن مجدد آن، به یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات زیست‌محیطی و اقتصادی در استان مازندران تبدیل شده است، این پروژه که در حاشیه تالاب بین‌المللی میانکاله، یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین تالاب‌های جهان و ثبت‌شده در کنوانسیون رامسر و ذخیره‌گاه زیست‌کره یونسکو واقع شده، با مخالفت‌های گسترده فعالان محیط زیست، کارشناسان و افکار عمومی روبرو بوده است.
به گزارش طاهر خبر،در اوایل سال جدید، گزارش‌هایی مبنی بر تحرکات جدید در اراضی ۹۰ هکتاری بهشهر، محل در نظر گرفته شده برای احداث این پتروشیمی، منتشر شد. این تحرکات که شامل انتقال مصالح و آهن‌آلات بود، نگرانی‌ها را در مورد از سرگیری پنهانی پروژه افزایش داد. فعالان محیط زیست با استناد به عدم اخذ مجوزهای زیست‌محیطی لازم و خطرات جدی ناشی از احداث این واحد صنعتی برای اکوسیستم منحصربه‌فرد میانکاله، به شدت با ادامه آن مخالفت کردند.
سازمان حفاظت محیط زیست نیز بارها اعلام کرده است که این پروژه فاقد ارزیابی اثرات زیست‌محیطی معتبر بوده و هرگونه اقدامی برای احداث آن تخلف آشکار محسوب می‌شود. کارشناسان هشدار می‌دهند که ساخت این پتروشیمی می‌تواند منجر به آلودگی خاک و هوا، تخلیه پساب‌های خطرناک و در نهایت نابودی تالاب میانکاله شود. علاوه بر این، منتقدان معتقدند که مزایای اقتصادی احتمالی این پروژه در مقابل خسارات جبران‌ناپذیر زیست‌محیطی آن ناچیز است.
در پی بالا گرفتن اعتراضات و انتشار گزارش‌های متعدد در رسانه‌ها، رئیس جمهور در اردیبهشت ۱۴۰۴ (اردیبهشت ۱۴۰۳ هجری شمسی) با استاندار مازندران تماس گرفت و دستور توقف فوری فعالیت‌های پروژه پتروشیمی میانکاله را صادر کرد. به دنبال این دستور، هیئت وزیران نیز مصوبه احداث این پروژه را لغو و وزارت جهاد کشاورزی را موظف به استرداد زمین‌های واگذار شده کرد. این اقدام دولت، بارقه‌ای از امید را در دل فعالان محیط زیست و دوستداران طبیعت زنده کرد.
با وجود دستور توقف و لغو مجوز رسمی، گزارش‌هایی مبنی بر ادامه فعالیت‌های غیرقانونی در محل پروژه منتشر شده است. برخی منابع محلی از انتقال مصالح ساختمانی و تلاش برای ساخت سوله در این منطقه خبر می‌دهند. این موضوع نگرانی‌ها را در مورد احتمال تلاش مجدد برای احداث پتروشیمی افزایش داده و لزوم نظارت دقیق و برخورد قاطع با هرگونه اقدام غیرقانونی را یادآور می‌شود.
در حال حاضر، وضعیت پروژه پتروشیمی میانکاله در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. در حالی که مجوز رسمی آن لغو شده و دستور توقف فعالیت‌ها صادر گردیده، شایعات و گزارش‌ها از تحرکات مشکوک در محل پروژه حکایت دارد. سازمان حفاظت محیط زیست بر موضع خود مبنی بر عدم صدور مجوز ارزیابی زیست‌محیطی برای این پروژه تاکید دارد و پیگیری‌های حقوقی برای توقف کامل آن در دستور کار قرار گرفته است.
پروژه پتروشیمی میانکاله نمونه‌ای بارز از تقابل بین توسعه صنعتی و حفاظت از محیط زیست بوده است. با وجود مخالفت‌های گسترده و دستور توقف، هنوز نگرانی‌ها به طور کامل برطرف نشده و آینده این منطقه حساس زیست‌محیطی در گرو اقدامات آتی نهادهای مسئول و هوشیاری افکار عمومی است. حفظ تالاب میانکاله به عنوان یک میراث طبیعی ارزشمند، نیازمند توجه جدی به ملاحظات زیست‌محیطی در هرگونه طرح توسعه‌ای در این منطقه است.