نهم ماه ذی الحجه برابر است با روز عرفه، از روز‌های مهم برای شیعیان جهان، با وجود اینکه روز عرفه «عید» نامگذاری نشده، اما برای شیعیان بزرگ و مقدس است. در این روز خداوند متعال، بندگان خود را به عبادت دعوت نموده و سفره‌ای از فضل خود را برای آنها گسترانیده است.
عرفات
عرفات؛ نام جایگاهی که حاجیان روز نهم ذی الحجه در آن سرزمین در کشور عربستان توقف کرده و به دعا و نیایش می‌پردازند، پس از برگزاری نماز ظهر و عصر به مکه مکرمه باز می‌گردند و وجه تسمیه آنرا چنین گفته اند؛ که جبرئیل علیه السلام هنگامی که مناسک را به ابراهیم می‌آموخت، چون به عرفه رسید به او گفت «عرفت» و او پاسخ داد آری، لذا به این نام خوانده شد.
همچنین در علت نامگذاری آن گفته اند؛ مردم از این جایگاه به گناه خود اعتراف می‌کنند و بعضی آن را جهت تحمل صبر و رنجی می‌دانند که برای رسیدن به آن باید متحمل شد. چرا که یکی از معانی «عرف» صبر و شکیبایی و تحمل است.
فضیلت‌های روز عرفه
رسول خدا (ص) می‌فرمایند:ما مِن یَومٍ أکثَرَ أن یُعتِقَ اللَهُ فِیهِ عَبدَا مِنَ النارِ مِن یَومِ عَرَفَهَ؛ خداوند در هیچ روزی به اندازه روز عرفه، بندگان را از آتش دوزخ نمی رهاند. (صحیح مسلم، ج ۴، ص ۱۰۷)
امیر المومنین علی (ع) می‌فرمایند:مِنَ الذُنوبِ ذُنوبٌ لاتُغفَرُ إلا بِعَرَفَاتٍ؛ برخی از گناهان جز در عرفات بخشوده نمی شوند. (دعائم الاسلام، ج ۱، ص ۲۹۴)
امام زین العابدین (ع) در روز عرفه صدای سائلی را که از مردم کمک می‌نمود شنید، به او فرمود: وای بر تو آیا از غیر خدا سوال می‌کنی در این روز و حال آن که امید می‌رود در این روز برای بچه‌های در شکم که فضل خدا شامل آنها شود و سعید گردند.
امام صادق (ع) نیز می‌فرمایند:تَخَیَر لِنَفسِکَ مِنَ الدُعاءِ ما أحبَبتَ واجتَهِد، فإنَهُ (یَومَ عَرَفَه) یَومُ دُعاءٍ و مَسألَهٍ؛ هر چه میخواهی برای خود دعا بخوان و در دعا کردن بکوش که روز عرفه، روز دعا و درخواست است. (التهذیب الأحکام، ج ۵، ص ۱۸۲)
اعمال روز عرفه و ذکر و دعای آن
روز عرفه از روز‌های پرفضیلتی است که انجام برخی اعمال در این زمان، موجب نزدیکی به خالق هستی و کسب خیرات دنیوی و اخروی بیشتر است؛
۱. غسل
۲. زیارت امام حسین (ع)
ثواب خواندن زیارت امام حسین (ع) برابر با هزار حج و هزار عمره و هزار جهاد بلکه بالاتر است و احادیث در کثرت فضیلت زیارت آن حضرت در این روز متواتر است و اگر کسی توفیق یابد که در این روز تحت قُبه مقدسه آن حضرت باشد، ثوابش کمتر از کسی که در عرفات باشد نیست، بلکه زیاده و مقدم است.
۳. نماز روز عرفه
دو رکعت نماز بعد از نماز عصر و قبل از خواندن دعا‌های عرفه در زیر آسمان به جا آورده شود، در رکعت اول بعد از حمد توحید و در رکعت دوم بعد از حمد قُل یا اَیهَا الکافِروُنَ بخواند بعد از آن چهار رکعت نماز گذارد در هر رکعت بعد از حمد توحید پنجاه مرتبه بخواند. نزد حق تعالی به گناهان خود اعتراف کند تا گناهانش آمرزیده شده و از ثواب عرفات بهره‌مند شود. سپس مشغول شود به اعمال و ادعیه عرفه که از حُجَج طاهِرِهِ صَلَواتُ اللهِ عَلَیهِم روایت شده است. (وسائل الشیعة، ج ۸، ص ۱۸۳)
خواندن دعای امام حسین علیه السلام و دعای ام داود در روز عرفه سفارش شده است.
شیخ کفعمى در مصباح فرمود؛ مستحب است روزه روز عرفه براى کسى که ضعف پیدا نکند از دعا خواندن و مستحب است غسل پیش از زوال و زیارت امام حسین (ع) در روز و شب عرفه و، چون وقت زوال شد زیر آسمان رَوَد و نماز ظهر و عصر را با رکوع و سجود نیکو به عمل آورد و، چون فارغ شود دو رکعت نماز کند که این نماز همان نماز حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام است.
ویژگی‌های ارزشمند روز عرفه
در روایاتی نقل شده است که خداوند در شب عرفه در‌های مغفرت خویش را بر بندگان باز می‌کند و در روز عرفه خداوند متعال گناهان توابین را می‌بخشد، هرچند به اندازه ریگ‌های بیابان و قطرات باران و تعداد روز‌های عالم باشد. (الکافی (ط – الإسلامیه)، ج ۴، ص ۲۶۱)
عرفه، روز دعا و مسألت از خداوند متعال است و خداوند این روز را روز با ارزش و پرشکوه قرار داده و روایات بسیاری عرفه را به عنوان روزی ویژه برای بخشایش گناهان و استجابت دعا معرفی کرده اند. (کلینی، الکافی، ج ۴، ص ۱۴۶ و ۵۴۱)
از پیامبر اسلام نقل شده؛ خداوند در غروب روز عرفه در برابر ملائکه به کسانی که در عرفات وقوف کرده اند، مباهات می‌کند و همه گناهان آنها را می‌بخشد. (نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ ق، ج ۸، ص ۳۶)
بارالها! تو خود، ما را نیازمندان درگاه خود قرار داده‌ای. پس در روز عرفه، فرصت بازگشت به سوی خودت را به ما عطا کن.ای مهربان‌ترینِ مهربانان!
حدود چهار هزار زائر مازندرانی امسال برای به جای آوردن مناسک حج تمتع در سرزمین وحی حضور دارند.